Dus: er is iets fout gegaan met je reguliere anticonceptie – of je bent het gewoon vergeten te gebruiken – en je hebt onbeschermde seks gehad. Noodanticonceptie kan je dan helpen om een zwangerschap te voorkomen. Er bestaan allerlei verschillende opties, dus hebben we alle informatie verzameld zodat jij een keuze kunt maken voor een bepaald middel.
Dit artikel helpt je de feiten op een rijtje te zetten over de verschillende vormen van noodanticonceptie. Als je nog vragen hebt die hier niet worden beantwoord, bespreek dan je opties met je huisarts of een andere beroepsbeoefenaar in de gezondheidszorg.
De orale noodanticonceptie die we kennen als de morning-afterpil werkt door de eisprong uit te stellen om bevruchting te voorkomen.
Ongeveer een keer per maand rijpt in de eierstokken een eicel, die dan door de eileider naar de baarmoeder gaat. Als de eicel in de eileider in contact komt met een zaadcel, kan de eicel samensmelten met de zaadcel en een embryo vormen dat kan uitgroeien tot een baby.
Een morning-afterpil stelt het moment uit dat de eicel de eierstok verlaat, zodat ze niet in contact kan komen met een rondzwemmende zaadcel en dus niet kan worden bevrucht om te evolueren tot een embryo. Noodanticonceptie kan geen bestaande zwangerschap afbreken.
In België zijn er twee soorten orale noodanticonceptie verkrijgbaar. De ene bevat ulipristalacetaat (in Nederland verkocht onder de naam ellaOne®) en kan doeltreffend zijn bij inname tot vijf dagen (120 uur) na de onbeschermde seks.
De andere bevat levonorgestrel en kan doeltreffend zijn bij inname tot drie dagen (72 uur) na de onbeschermde seks. Beide soorten noodanticonceptie zijn doeltreffender naarmate je ze sneller inneemt en het doeltreffendst als dat binnen de 24 uur na de onbeschermde seks gebeurt.
Met ellaOne1 is er minder kans op een zwangerschap dan bij andere morning-afterpillen omdat deze zelfs effectief is op de twee meest vruchtbare dagen (dit zijn de 2 dagen voor de ovulatie).
Je kunt de morning-afterpil zonder voorschrift kopen in een drogisterij of apotheek.
Het koperspiraaltje, ook gekend als intra-uterien anticonceptiemiddel of IUD, is een langwerkend omkeerbaar anticonceptiemiddel (LARC) dat ook kan worden gebruikt als noodanticonceptie. Het koperspiraaltje wordt ingebracht in de baarmoeder en de koperdraad neutraliseert het sperma om de bevruchting van de eicel te voorkomen. Eens ingebracht kan het spiraaltje, afhankelijk van het type, 5 à 10 jaar beschermen tegen zwangerschap.
Het koperspiraaltje inbrengen binnen de vijf dagen (120 uur) na onbeschermde seks kan een ongeplande zwangerschap helpen voorkomen. Daarnaast voorkomt het spiraaltje innesteling van de eicel als deze toch bevrucht zou worden. Je kan hiervoor een afspraak maken bij je huisarts of je gynaecoloog.
Het koperspiraaltje is een betrouwbaar langetermijnanticonceptiemiddel, maar het beschermt je niet tegen seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s). Je moet dus nog steeds een condoom gebruiken met een nieuwe partner.