Vanaf welk moment begint een zwangerschap? Hoe vindt de bevruchting plaats?

De bevruchting is het klassieke verhaal van de zaadcel en de eicel die samensmelten. Het is de allereerste stap die nodig is voor een zwangerschap. Laten we op verkenning gaan naar de eileiders …

Proficiat: als je geboren werd met eierstokken, ben je de trotse eigenaar van miljoenen ovocyten! Weet je niet wat dat betekent? Lees dan vooral verder.

Ovocyt is de benaming voor de onrijpe eicellen van een vrouw. Sommige van die ovocyten zullen zich tijdens de folliculaire fase aan het begin van de menstruatiecyclus ontwikkelen tot rijpe eicellen (ova). Hoewel er bij je geboorte miljoenen ovocyten in je eierstokken zitten (gekend als de eicelvoorraad of ovariële reserve), zullen slechts enkele honderden daarvan tussen de start van je puberteit en je menopauze rijp worden.

Aangezien ovocyten waardevol zijn, bewaart het lichaam ze in beschermende zakjes die bestaan uit follikelcellen. Elk zakje vormt een follikel en elke maand stijgen er meerdere follikels naar het oppervlak van de eierstok, waarvan er slechts een zal rijpen en barsten – dat is de eisprong.

Zelfs als je menstruatiecyclus extreem regelmatig is, is het heel moeilijk om precies te voorspellen wanneer de eisprong zal plaatsvinden. Algemeen wordt verondersteld dat dat op dag 14 is (mooi in het midden van de cyclus), maar allerlei factoren, van stress tot sporten, kunnen je biologische klok ontregelen en kunnen er ook voor zorgen dat het moment van cyclus tot cyclus verschilt.

Als je niet zwanger wil worden, moet je voorzichtig zijn rond het moment van de eisprong. En aangezien we niet kunnen voorspellen wanneer die precies plaatsvindt, kan je op eender welk moment in je cyclus zwanger worden als je zonder anticonceptie vrijt.

Na de eisprong overleeft de eicel 12 à 24 uur. Gedurende die termijn kan ze worden bevrucht door een zaadcel (spermatozoïde). Om succesvol te zijn moet een zaadcel 200 à 300 miljoen andere zaadcellen (jawel, zoveel zaadcellen worden er vrijgegeven bij één zaadlozing) verslaan om als eerste de eicel te bereiken.

Na de zaadlozing in de vagina zwemmen de snelste zaadcellen naar boven door het baarmoederhalskanaal van de baarmoeder. Het lichaam produceert baarmoederhalsslijm om de beweeglijkheid van de zaadcellen te stimuleren en hun overleving te verzekeren. Snelheid is belangrijk: de zaadcellen vechten tegen de tijd – en elkaar – want na 5 dagen sterven ze.

Van de miljoenen spermatozoïden die aan de race beginnen, raken er maar enkele honderden tot in de eileider, waar de eicel geduldig op hen wacht. De beste zaadcel dringt binnen in de eicel en brengt zo het bevruchtingsproces op gang. Zodra de eicel is bevrucht, wordt ze een zygote genoemd. Dus denk de volgende keer dat je een slechte dag hebt eens aan het feit dat je ooit de allerbeste zaadcel was die miljoenen andere zaadcellen heeft verslagen om als eerste de eicel te bereiken.

Omdat zaadcellen 5 dagen lang kunnen overleven in het vrouwelijk voortplantingssysteem, kan je ook zwanger worden door onbeschermde seks te hebben op een moment dat je volgens jou niet ovuleert.

Na de bevruchting begint de zygote zich heel snel te delen om zich te ontwikkelen tot een embryo. De zygote wordt een kleine cluster cellen die eruitziet als een braambes (maar dan ontelbare keren kleiner). Die cluster, de blastocyst, beweegt zich verder door de eileider naar de baarmoeder, waar hij zich gaat innestelen in de baarmoederwand om zich verder te ontwikkelen tot een embryo.

Die innesteling wordt beschouwd als het begin van de zwangerschap en vindt meestal plaats tussen 6 en 12 dagen na de bevruchting.

Een noodanticonceptiemiddel zoals de morning-afterpil of het koperspiraaltje kan alleen een zwangerschap voorkomen, het kan nooit een bestaande zwangerschap onderbreken. Een koperspiraaltje kan wel innesteling voorkomen nadat een eicel al is bevrucht.

De bedoeling van de morning-afterpil is om de eisprong uit te stellen, zodat er geen eicel is die in met zaadcellen in contact kan komen. Als je eisprong al heeft plaatsgevonden tussen het moment van de onbeschermde seks en het moment dat je de morning-afterpil inneemt, kan de noodanticonceptie niets meer doen. Als je toch zwanger wordt na gebruik van ellaOne (morning-afterpil), zal ze echter voor zover bekend geen impact hebben op de foetus.